Początki terapii manualnej sięgają czasów starożytnych. Jej elementy stosowane były w starożytnym Egipcie i Grecji, między innymi przez Hipokratesa.
Współczesnemu systemowi leczenia przywrócili ją angielscy lekarze, wykorzystujący techniki manualne u pacjentów z problemami narządu ruchu. Od drugiej połowy XX wieku jest wykorzystywana przez terapeutów manualnych, dla których stworzono program kształcenia.
Co to jest terapia manualna?
Terapia manualna jest jedną z metod fizjoterapii określaną jako chiropraktyka. To forma specjalnie opracowanego masażu, technik chwytów i ucisków, których celem jest wspomaganie kręgosłupa i stawów oraz przywrócenie ich ruchomości, a także zlikwidowanie bólu.
Terapię manualną wykorzystuje się nie tylko w rehabilitacji, a także w neurologii, reumatologii i ortopedii. Jest to niezwykle bezpieczna metoda, przynosząca pożądane efekty ze względu na to, że leczenie opracowywane jest indywidualnie dla każdego pacjenta, zgodnie z jego dolegliwościami i stanem zaawansowania choroby.
Terapię manualną stosuje się w chorobach układu nerwowego, szkieletowego, mięśniowego. Jest ona bezbolesna, choć może powodować pewien dyskomfort.
Jakie techniki wykorzystuje się w terapii manualnej?
W terapii manualnej wykorzystuje się następujące techniki: mobilizację i manipulację, neuromobilizację, masaż, stretching. Mobilizacja jest oddziaływaniem na stawy w celu zwiększenia ich sprawności i ruchomości.
Poza tym jest to w pełni bezpieczna metoda i dające dobre efekty ze względu na to, że sposób leczenia jest indywidualnie dobierany do każdego pacjenta. Manipulacja pozwala w szybki sposób uruchomić staw. Neuromobilizacja jest oddziaływaniem na nerwy, a stretching polega na rozciąganiu mięśni i stawów.
Kiedy wskazane jest zastosowanie terapii manualnej?
Terapia manualna zalecana jest przede wszystkim przy dolegliwościach kręgosłupa i stawów, ale nie tylko. Jest niezwykle skuteczna w:
- bólach lędźwiowo – krzyżowych, krzyżowych i lędźwiowych,
- bólach kości ogonowej,
- częstomoczu,
- zaburzeniach związanych z napięciem mięśni okolic miednicy, dna miednicy i odbytu,
- wadach postawy, skrzywieniach kręgosłupa,
- sztywności stawów i ograniczonych ruchach,
- migrenach i zawrotach głowy,
- zaburzeniach snu,
- nerwobólach,
- rwie kulszowej,
- problemach z zajściem w ciążę, a także jej utrzymaniem,
- rehabilitacji po operacjach ortopedycznych i urazach sportowych.
Terapia manualna nie może być stosowana u osób z osteoporozą, chorobą nowotworową, mających problemy z krzepliwością krwi, ze świeżymi jeszcze złamaniami i u kobiet w ciąży.
Jak wygląda terapia manualna kręgosłupa szyjnego
W terapii manualnej kręgosłupa szyjnego stosuje się z dobrym efektem różne techniki, między innymi terapię manualną według Briana Mulligana – nowozelandzkiego fizjoterapeuty, który opracował nową koncepcję mobilizacji stawowej połączonej z ruchem, polegającej na połączeniu ruchu biernego pacjenta z ruchem czynnym fizjoterapeuty.
Stosuje on w czasie terapii techniki polegające na mobilizacji stawów międzywyrostkowych i obwodowych, co pozwala zmniejszyć dolegliwości bólowe i powiększyć zakres ruchów w stawach. Niezwykle istotną sprawą jest to, że wszystkie stosowane w terapii Mulligana techniki są bezbolesne.
Poza tym fizjoterapeuta przygotowuje dla pacjenta zestaw specjalistycznych ćwiczeń do indywidualnego wykonywania w domu.
Jak wygląda terapia manualna kręgosłupa lędźwiowego?
Najbardziej efektywną metodą terapii manualnej kręgosłupa lędźwiowego, głównie w przypadkach rwy kulszowej jest metoda opracowana przez Stanisława Legockiego, choć są również inne techniki.
Terapia manualna Legockiego bazuje na terapiach pasywnych, mięśniowych technikach, mających na celu mobilizację nie tylko kręgosłupa, ale również kończyn. Podstawą tej metody jest łączenie informacji płynących z każdego układu w funkcjonalne łańcuchy.
Jakie techniki wykorzystuje się w terapii manualnej tkanek miękkich?
W terapii manualnej tkanej miękkich wykorzystuje się techniki energizacji mięśni. Dobre efekty uzyskuje się u pacjentów w stanach ostrych i przewlekłych. Natomiast terapia punktów spustowych polega na ucisku lub ruchu tkanki mięśniowej w miejscach dotkniętych chorobą. Terapia punktów spustowych przynosi dużą ulgę w bólu, a także poprawę sprawności.
Jak wygląda zabieg terapii manualnej?
Zabieg terapii manualnej może przebiegać w różny sposób w zależności od schorzenia, z jakim pacjent zgłasza się do fizjoterapeuty. W każdym przypadku osoba chora leży na leżance, a rehabilitant wykonuje serię ucisków poszczególnych punktów na kręgosłupie.
Może temu towarzyszyć dźwięk kojarzący się z chrupnięciem, co w żaden sposób nie powinno niepokoić pacjenta, gdyż świadczy o przesuwaniu się stawów na właściwe miejsce na skutek działania fizjoterapeuty.
Kiedy należy zgłosić się na rehabilitację?
Każda osoba, mająca problemy z kręgosłupem, w celu uniknięcia poważniejszych konsekwencji w postaci operacji powinna skorzystać z terapii manualnej ze względu na ich wyjątkową skuteczność.