Tabletki antykoncepcyjne starszej generacji zawierały znacznie wyższą dawkę hormonów niż te, które stosuje się dziś. Ze względu na skutki uboczne w trakcie ich stosowania oraz długotrwały wpływ na organizm, kobietom zalecało się robienie przerw od tabletek po ok. 12-24 cyklach ich przyjmowania. Wiele osób uważa, że profilaktyczne przerwy należy robić także obecnie, odstawiając tabletki antykoncepcyjne na przynajmniej 3-6 miesięcy. Jak się okazuje, przy współczesnych tabletkach antykoncepcyjnych teoria ta nie jest prawidłowa. Czy trzeba odstawiać tabletki antykoncepcyjne i kiedy jest to konieczne?
Profilaktyczne odstawianie tabletek antykoncepcyjnych
Dostępne obecnie na rynku tabletki antykoncepcyjne są terapią hormonalną zawierającą znacznie niższe stężenie hormonów, niż tabletki stosowane kilkanaście lat temu. W związku z tym ich negatywny wpływ na kobiecy organizm jest także o wiele niższy, co pozwoliło na wyeliminowanie wielu nieprzyjemnych skutków ubocznych ich stosowania. Przyjmowanie antykoncepcji doustnej nie wiąże się już z takim ryzykiem jak kiedyś, a przyjmowanie ich ciągle nie zwiększa ryzyka problemów zdrowotnych i trudnych powikłań wieloletniego stosowania, przynajmniej w większości przypadków. Są kobiety, którym ze względu na stan zdrowia odradza się stosowanie antykoncepcji hormonalnej przez wiele lat, bez żadnych przerw, ale są to indywidualne przypadki a nie reguła dla wszystkich.
Co ciekawe, o ile konkretny rodzaj tabletek nie został zaprojektowany tak, by przyjmować je z regularnymi przerwami, regularne odstawianie i wracanie do tabletek antykoncepcyjnych może być dla kobiecego organizmu trudniejsze do zniesienia, niż ich ciągłe przyjmowanie. Tabletki antykoncepcyjne bazują na regulowaniu gospodarki hormonalnej organizmu tak, by zatrzymać owulację i nie doprowadzić do zapłodnienia. Odstawiając tabletki nie tylko przywracamy możliwość zajścia w ciążę, ale też zmuszamy organizm do samodzielnego powrotu do pewnej naturalnej równowagi hormonalnej. Przyjmując tabletki ponownie po kilku miesiącach ponownie rozregulujemy hormony w organizmie. Z perspektywy dobrego samopoczucia psychicznego i fizycznego, przyjmowanie ciągłe wydaje się znacznie lepszym rozwiązaniem.
Jak długo można stosować tabletki antykoncepcyjne?
Dla kobiety, która chce skutecznie zapobiegać niechcianej ciąży i zabezpieczać się w trakcie stosunków, hormonalne tabletki antykoncepcyjne wydają się najlepszą i najwygodniejszą metodą zabezpieczenia. Stosowanie ich przez wiele lat bez przerwy jest praktykowane coraz częściej, a wiele kobiet przyjmuje te same tabletki przez 5-10 lat nie planując w tym czasie żadnej profilaktycznej przerwy. Czym skutkuje takie przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej? Jeśli kobieta przebywa pod stałą opieką ginekologiczną, ma regularnie wykonywane badania, nie zauważa negatywnych zmian i objawów, a same tabletki działają skutecznie, nie ma podstaw by konieczne było ich odstawienie.
Co może sugerować potrzebę odstawienia tabletek antykoncepcyjnych?
Każda antykoncepcja hormonalna wiąże się z możliwością pojawienia się skutków ubocznych, które warto obserwować i zgłaszać ginekologowi by jak najlepiej określić termin, w którym odstawienie tabletek może być dla pacjentki zdrowym rozwiązaniem. W przypadku występowania skutków ubocznych ginekolog może zaproponować przejście na inny rodzaj tabletek antykoncepcyjnych, zalecić ich czasowe odstawienie lub całkowitą rezygnację z tej formy zabezpieczenia.
Wśród najczęściej pojawiających się skutków ubocznych antykoncepcji hormonalnej wymieniamy:
- spadek libido,
- powracające migreny,
- zatrzymywanie wody w organizmie,
- przybieranie masy ciała,
- bóle piersi, nudności,
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
- wahania nastrojów,
- trądzik,
- plamienie między cyklami.
Poważniejsze powikłania długotrwałego stosowania antykoncepcji hormonalnej to m.in. zwiększone ryzyko nowotworów wątroby, ryzyko zakrzepów i zatorów i nowotworów piersi.
W jaki sposób bezpiecznie odstawić antykoncepcję hormonalną?
Decyzję o odstawieniu tabletek warto podjąć pod kontrolą lekarza, tak by możliwe było śledzenie objawów i zmian pojawiających się na etapie odstawienia. Ginekolog pokieruje kobietę tak, by proces odstawiania tabletek spowodował jak najmniej skutków ubocznych i nie doprowadził do silnego rozregulowania gospodarki hormonalnej. W trakcie rezygnowania z tabletek, przez pierwsze kilka miesięcy mogą pojawiać się okresowe zaburzenia w miesiączkowaniu, pogorszenie się kondycji skóry i włosów, powrót bolesnego miesiączkowania, wahania nastroju. Kobieta może odczuwać jednak zwiększone libido, spadek wahań nastroju pojawiających się wcześniej z powodu stosowania tabletek, czy zmniejszenie bolesności piersi i ilości wody zatrzymywanej w organizmie.